19x het nationale symbool van Costa Rica

De Tico’s zijn gek op het benoemen van nationale symbolen. In juli 2021 is het dan officieel vastgelegd: de luiaard is het nationale symbool van Costa Rica! Unaniem werd er met het wetsvoorstel ingestemd. Maar de luiaard is niet het enige symbool van Costa Rica. Sterker nog, het is nummer 16 in het rijtje. Later wordt de lijst nog verder aangevuld.

1. La Guaria Morada

La Guaria Morada is de nationale bloem van Costa Rica sinds 1939. Uit meer dan 1500 soorten is deze orchidee verkozen tot het nationale symbool. De bloem bloeit tijdens de maanden februari en maart en per plant ontstaan er vier of vijf bloemen. De ‘Guaria Morada’ groeit bijna overal in Costa Rica en in de Centrale Vallei wordt de bloem veel gekweekt. De grootste populatie in het wild is te vinden in nationaal park Rincón de la Vieja.

2. De Costa Ricaanse vlag

Blauw staat voor de Costa Ricaanse hemel en voor de idealen voor het stichten van de democratie. Wit staat voor vrede, wijsheid en geluk. Rood staat voor het bloed dat vergoten is tijdens het verdedigen van het land. Samen met het nationale wapen is de vlag in 1848 ontworpen door de vrouw van de president in dat jaar: José María Castro Madriz. In hetzelfde jaar riep hij Costa Rica ook uit tot onafhankelijke republiek.

3. Het nationale wapen van Costa Rica

Het nationale wapen is terug te zien op de vlag wanneer de Costa Ricaanse overheid de vlag gebruikt. Na het ontwerpen in 1848 zijn er een aantal aanpassingen gedaan. Het gouden frame staat symbool voor de gouden boon: koffie. De drie rokende bergen staan voor de vulkanen en de drie bergketens die door het land lopen. Aan de ene kant is de Stille Oceaan te zien, aan de andere kant de Caribische Zee. De schepen vertegenwoordigen de maritieme geschiedenis. De zeven sterren zijn de provincies van Costa Rica.

4. Het volkslied

De muziek werd al in 1852 gecomponeerd, de tekst kwam er in 1903 bij. Hoewel de muziek van het volkslied al meer dan 100 jaar officieel was, werd het pas in 1979 in de wet vastgelegd.

5. De Guanacaste boom

In 1959 is de Guanacaste boom uitgeroepen tot de nationale boom van Costa Rica. De boom is niet alleen in de provincie Guanacaste terug te vinden, maar komt zowel aan de Stille als aan de Atlantische kust van Costa Rica voor. Ook is de boom in andere landen van de Amerika’s terug te vinden. De boom is gekozen als eerbetoon aan het volk van Guanacaste. In 1824 werd het district Nicoya geannexeerd en vormt nu een groot deel van de provincie Guanacaste. De grote, uitgestrekte boom wordt gewaardeerd als bescherming tegen de felle zon. De boom kan 25 tot 35 meter hoog worden, de stam kan tot 3,5 meter doorsnede worden.

6. El yigüirro

Een vogel die veel voorkomt in de Costa Ricaanse folklore, literatuur en nationale liederen. Het is echt een onderdeel van de Costa Ricanse cultuur. Het zijn niet de kleuren van deze vogel maar de zang die de omgeving opvrolijkt. Er wordt gezegd dat de vogel met haar zang de regenperiode in zou leiden. ‘El yigüirro’ komt zowel in stedelijke als in de landelijke gebieden voor. Sinds 1977 is het de nationale vogel van Costa Rica. Luister zelf naar de vogel.

7. De ossenkar

Van oorsprong bestond de economie van Costa Rica voornamelijk uit landbouw. De ossenkar hoort ook echt bij het Costa Ricaanse erfgoed en is in 1988 dan ook uitgeroepen tot nationaal symbool van Costa Rica. De ossenkar onderscheid zich door de prachtige en unieke vormen die erop geschilderd worden zoals je ook bovenaan deze pagina terug kunt zien. Geen enkele kar is hetzelfde. Het doel van de kar is het vervoeren van goederen en sommige families legden lange afstanden af met hun kar. Door middel van de schilderingen kon de oorsprong van de kar getoond worden. Hoewel de kar op sommige plaatsen nog steeds gebruikt worden, zie je de karren tegenwoordig vaak terug als decoratie. Hiermee vereren de Tico’s hun cultuur: ze zijn trots op hun symbool voor de arbeid. In restaurants kun je ook wel eens de balk zien hangen die over de ossen werd gehangen.

8. Venado cola blanca

Dan het symbool van de nationale fauna: het hert met de witte staart. In 1995 is deze benoeming opgenomen in de wet met als doel de diersoort in stand te houden. Door jacht en een kleiner wordend leefgebied wordt het hert met uitsterven bedreigd. Het nationale park Santa Rosa behoort tot het favoriete leefgebied.

9. La Marimba

Sinds 1996 nationaal symbool van Costa Rica en sinds 2017 is 30 november jaarlijks de nationale marimba dag. Het is niet precies duidelijk waar het instrument vandaan komt, maar de oudste vermelding van een marimba in Costa Rica komt uit 1785. Het is een percussie instrument dat bestaat uit een aantal houten staven. Onder deze staven worden pijpen gehangen om het geluid te versterken. Het instrument wordt naast nationale folklore met name in verband gebracht met de provincie Guanacaste.

10. De Onafhankelijkheidsfakkel

Dit symbool staat ook in verbinding met andere landen van Midden-Amerika. Elk jaar wordt op 15 september de onafhankelijkheidsdag in Costa Rica en in de rest van Midden-Amerika gevierd. In de aanloop naar deze dag wordt de fakkelrace gehouden: er wordt nagebootst hoe de boodschapper in 1821 het nieuws van de onafhankelijkheid bracht. De boodschapper startte in Guatemala en eindigde in Costa Rica. De fakkelrace wordt jaarlijks door scholieren volbracht. Sinds 2005 is de onafhankelijkheidsfakkel het nationaal symbool van de Costa Ricaanse vrijheid.

11. Los Crestones van nationaal park Chirripó 

Costa Rica staat bekend om haar natuur en ‘Los Crestones’ (een rotsformatie) van nationaal park Chirripó mag daar het nationale symbool van zijn. In 2009 werd dit wettelijk vastgelegd om zo de aandacht te vestigen op het bevorderen van het natuurschoon omdat dit natuurlijke en economische waarde heeft. Met een hoogte van 3.720 meter maken ‘Los Crestones’ deel uit van de bergketen van Talamanca.

12. De Lamantijn

Uit een initiatief van een groep leerlingen kwam deze wet tot stand: in 2014 wordt de lamantijn uitgeroepen tot symbool van de nationale maritieme fauna. Net als bij het hert is de bedoeling dat met deze wetswijziging de instandhouding bevorderd wordt. De lamantijn staat ook wel bekend als zeekoe. In Costa Rica leven de lamantijnen in het brakke water van Barra del Colorado en in het gemengde water van de kanalen van Tortuguero. De grootste bedreiging wordt gevormd door vervuiling van het water en door het drukke verkeer van motorboten.

13. De stenen bollen

Sinds 2012 nationaal symbool van Costa Rica én van de pre-Colombiaanse cultuur. Tot op de dag van vandaag is niet duidelijk hoe deze stenen precies gemaakt zijn en waarvoor ze hebben gediend. In de regio van de rivieren Térraba en Sierpe (de Diquís Delta) zijn deze bollen in grote getalen en in verschillende grootte gevonden. Mede hierdoor en door de grootte, geometrische perfectie en georganiseerde formaties worden ze beschouwd als uniek in de wereld.

14. Het Nationale Theater

Gebouwd aan het einde van de 19e eeuw is het nationale theater van Costa Rica één van de belangrijkste gebouwen uit de nationale geschiedenis. De bouw startte in 1891 en het werd geopend voor het publiek in 1897. Het was dé culturele troef in een tijd dat de export van koffie een groot succes was. Er zijn wekelijks meerdere voortellingen en het is een toeristische attractie geworden. Sinds 2018 is het nationale theater nationaal symbool nummer 14.

15. Costa Ricaanse koffie

De ‘gouden boon’ is in het verleden een fundamenteel onderdeel geweest van de nationale en lokale economie en is daarom in 2020 uitgeroepen als nationaal symbool. Bijna vanaf het moment dat Costa Rica een onafhankelijk land werd heeft koffie een grote rol gespeeld. Tegenwoordig is koffie na bananen en ananassen het belangrijkste exportproduct van de landbouwsector.

16. De luiaard

De luiaard is het zestiende symbool van Costa Rica. Met het wetsvoorstel dat in 2021 is goedgekeurd moet de overheid erop toezien dat er gewerkt wordt aan de instandhouding en aan de bescherming van het leefgebied. Specifiek wordt er gekeken naar het herstel van beschermingsgebieden bij rivieren. Ook in het verkeer moet er gekeken worden naar mogelijkheden om de dieren zoveel mogelijk te beschermen en het aantal elektrocuties bij elektriciteitskabels moet verminderd worden.

17. La Mascarada

31 oktober is de dag van ‘La Mascarada’. De eerste Mascarada werd bijna 200 jaar geleden voor het eerst georganiseerd in Cartago. De viering was ter ere van de Virgin de los Angeles, de beschermheilige van Costa Rica. Hoewel 31 oktober de officiële dag is kun je de Mascaradas op meer evenementen terug zien. Het is een samensmelting van pre-Colombiaanse stammen en het carnaval dat door de Spanjaarden naar Latijns-Amerika is gebracht.

18. De Blue Morpho vlinder

De Costa Ricanen krijgen er maar geen genoeg van, de lijst van nationale symbolen blijven we maar aanvullen. In 2022 komt de mooiste vlinder van Costa Rica erbij: de Blue Morpho. Van de vlindersoorten die er op de wereld zijn komt ongeveer 18% voor in Costa Rica. Daar springt deze grote vlinder tussen uit. Net als met de andere dieren in deze lijst wordt met deze wetswijzing voor een betere bescherming gezorgd. Ook zullen kinderen meer onderwijs krijgen over het belang van het beschermen van de vlinder.

19. De kolibrie

De nieuwste toevoeging aan de lijst komt eind februari 2024: de kolibrie is het vijfde dier in de lijst. In het bijzonder gaat het om twee soorten: de mangroveamazilia en de koperkopsmaragdkolibrie. Naast de symbolische waarde krijgt een aantal instellingen nu ook extra verantwoordelijkheden ten opzichte van deze soorten. De overheid moet zich in gaan zetten voor de bescherming van de vogels, in het onderwijs wordt het bewustzijn van het belang van vogelbescherming vergroot en ook in de promotie van het toerisme zal het dier vaker terug te zien zijn.