Wilde dieren in Costa Rica: hoe, wat en waar?

Toekans, een luiaard, mooie kikkers, schildpadden, misschien wel alle vier de apensoorten: hier kom je toch voor naar Costa Rica. Je wil zoveel mogelijk wilde dieren zien. In dit kleine land is maar liefst vijf procent van de biodiversiteit ter wereld terug te vinden. Wildlife gaat over planten en dieren, maar ik zal hier ingaan op de wilde dieren in Costa Rica.

Inhoud
Hoe kan het toch dat er zoveel verschillende soorten leven?
Wat is belangrijk voor het zien van wilde dieren in Costa Rica?
Welke dieren kun je waar zien?
Schildpadden
Walvissen
Luiaards
Vogels
Tapir
Kikkers
Apen

Hoe kan het toch dat er zoveel verschillende soorten leven?

Het is een relatief jong stuk land, het gedeelte wat nu Costa Rica en Panama wordt genoemd. Meer dan 60 miljoen jaar waren Noord- en Zuid-Amerika twee gescheiden continenten. De planten en dieren die op die continenten leefden waren heel verschillend van elkaar. Twee tot zeven miljoen jaar geleden is de verbinding ontstaan mede door de activiteit van twee tektonische platen. Door deze verbinding konden flora en fauna heen en weer reizen en daarnaast zijn er soorten ontstaan die inheems zijn voor Costa Rica.

De diversiteit kan ook bestaan door alle verschillende landschappen die voor verschillende klimaten zorgen. Er zijn twaalf microklimaten te vinden in Costa Rica, daardoor zijn er vele verschillende natuurlijke leefomgevingen ontstaan. Er is regenwoud, nevelwoud, mangrove, droog tropisch woud en er zijn moerassen. Tel daarbij het tropische klimaat wat in het grootste deel van het land aanwezig is bij op en je hebt hele goede omstandigheden voor al het wildlife om te leven.

Wat is belangrijk voor het zien van wilde dieren in Costa Rica?

Staar je niet blind op het vinden van dat ene dier. Het zien van wilde dieren is van een aantal factoren afhankelijk. Ga er open in en geniet van alles wat er op je pad komt. Soms is die open blik juist nodig om iets te zien.

• Gebied: met al die verschillende leefomgevingen in Costa Rica kun je niet overal alle wilde dieren verwachten. Waar leeft de Quetzal of waar heb je de meeste kans om de Bultrugwalvis te zien? Waar zit die bekende Roodoogmakikikker, oftewel de kikker die het symbool is van Costa Rica? Bijna het hele jaar door komen er schildpadden aan land in Costa Rica, maar je moet wel weten wanneer ze waar zijn.
• De tijd van het jaar/de maand/de dag: is het dier wat je graag wil zien een migrant of niet? Of wellicht heb je meer kans tijdens het regenseizoen dan tijdens het droge seizoen. Is het dier overdag actief of alleen ’s nachts? Overdag zijn dieren actiever in de ochtend of aan het einde van de middag. Wil je ’s avonds op pad bij volle maan, dan zal je waarschijnlijk ook minder zien. Bij veel maanlicht laten dieren zich minder snel zien.
• Invloed van het weer: dieren houden zich gedeisd tijdens een regenbui, maar vlak daarna moeten ze weer op pad om eten te zoeken. Een snorkeltrip is vaak minder succesvol tijdens het regenseizoen. Bij regen heb je sneller kans op slecht zicht.
• Gids: met een gids verhoog je de kans op het zien van wilde dieren enorm. Gidsen kennen de geluiden en weten waar ze op moeten letten.
• Geduld en een beetje geluk. Ze komen helaas niet op bestelling, die mooie dieren van Costa Rica. Het blijft een beetje geluk hebben wat er op je pad komt.

Leuke boeken om mee te nemen: Wildlife of Costa Rica voor de meest voorkomende dieren in het land of Birds of Costa Rica voor de vogelliefhebber

Wilde dieren in Costa Rica: Wat kun je waar zien?

Schildpadden

In Costa Rica komen 14 soorten schildpadden voor, zowel zoetwater- als zeeschildpadden. De meeste interesse gaat uit naar het zien van zeeschildpadden wanneer ze eieren gaan leggen of als ze daar net uitgekomen zijn en hun weg naar zee zoeken. Er zijn vier soorten zeeschildpadden die hun eieren leggen op Costa Ricaanse stranden. De meeste soorten zijn met uitsterven bedreigd. Ga altijd op pad met een gids en volg de instructies die gegeven worden om zo de schildpadden zo min mogelijk te storen.

Olive Ridley schildpad

Dit is de kleinste zeeschildpad in Costa Rica en komt voor op de stranden van de Pacific. Ze leggen het hele jaar door eieren maar dit gebeurt met name tijdens het regenseizoen met een piek in september en oktober. Helemaal bijzonder zijn de arribadas. Duizenden schildpadden komen aan land bij Playa Ostional en Nancite om massaal eieren te leggen. Dit gebeurt in de loop van een paar dagen net voor de nieuwe maan.

Meer weten hierover? Lees de blog die ik schreef over Ostional, de arribada en de schildpadden in Costa Rica.

Atlantic Green schildpad

Deze grote schildpadden komen voor aan de Caribische kant van Costa Rica. Er is een grote populatie te vinden in Tortuguero en tussen juni en september komen de vrouwtjes aan land om de eieren te leggen. Dit doen ze elke 2 – 4 jaar.

Leatherback schildpad

Deze gigant komt aan beide kanten aan land. Deze schildpad kan wel 2,40 meter lang worden en is daarmee de grootste zeeschildpad. Van maart tot juli komen de schildpadden bijvoorbeeld bij Barra Pacuare aan land aan de Caribische kant om eieren te leggen, van september tot maart doen ze dat aan de Pacifische kant van Costa Rica.

Hawksbill schildpad

In september en oktober komt deze schildpad aan land in het nationale park van Cahuita. Door het gekleurde schild is dit een van de mooiste schildpadden ter wereld.

Walvissen

Het is uniek in de wereld: twee keer per jaar zijn de Bultrugwalvissen in Costa Rica te zien. Met name bij Uvita, maar eigenlijk langs de gehele Pacifische kust heb je kans om deze walvissen te zien. Ze zijn aanwezig van december tot april en van juli tot november. Wie weet spot je tijdens een boottocht ook nog wel dolfijnen of een schildpad.

Luiaards

Is de luiaard het meest populair van de wilde dieren Costa Rica? Erg geliefd zijn ze in ieder geval wel. In Costa Rica leven er twee soorten. De tweetenige luiaard is bruin en komt alleen niet voor in het droge noordwesten. Je hebt dus een goede kans om er eentje te zien. Let vooral op in de omgeving van Arenal, Monteverde en Tortuguero. Om deze luiaard in beweging te zien is echter lastig, ze zijn met name actief in de nacht. De drietenige luiaard ziet er iets anders uit, deze is namelijk grijs (zie foto). Dit is de luiaard die altijd lijkt te lachen, een fotogeniek dier dus. Ze komen veel voor in de omgeving van Manuel Antonio, Cahuita, Corcovado en Tortuguero.

Wist je dat…
De drietenige luiaard niet zijn eigen gewicht op de grond kan ondersteunen maar wel ontzettend goed kan zwemmen?

Vogels

In Costa Rica zijn er 903 vogelsoorten bekend. 903! Ontzettend veel voor zo’n klein land. De vogels zijn verdeeld over 82 families. Ongeveer een kwart van de vogels die voorkomen in Costa Rica zijn migranten vanuit Noord-Amerika. Ik kan natuurlijk geen recht doen aan alle vogels, maar ik zal er een aantal uitlichten waar je (als niet-vogelaar) interesse in zal hebben.

Toekans

Waarschijnlijk denk je meteen aan de grootste toekan die hier voorkomt: the Black-mandibled Toucan (zie foto bovenaan), maar er zijn in totaal zes toekansoorten te vinden in Costa Rica.

The Black-mandibled Toucan komt voor in het zuidwesten, in het noorden en in het noordoosten van Costa Rica. Je zou denken dat je deze vogel makkelijk ziet, maar dat is nog wel eens lastig… Houd altijd ogen en oren geopend.
The Keel-billed toucan is iets kleiner en heeft een mooie gekleurde snavel. Je kunt deze mooie vogel zien op het schiereiland Nicoya, in het noorden en aan de Caribische kant van Costa Rica.
The Collared Aracari vind je in dezelfde gebieden tot 1000 meter hoogte.
The Fiery-billed Aracari leeft juist in het zuidwesten en het zuiden van het land.
De laatste twee soorten zijn veel zeldzamer en de kleinste van de toekans. The Emerald Toucanet kom je vooral tegen in de hogere gebieden: van 800 tot 2400 meter en the Yellow-eared Toucanet is te vinden in de laaglanden van de Caribische kant tot aan Pacifische kant van de Guanacaste corridor.

Ara’s

Van alle papegaaien springt deze er tussen uit: the Scarlet Macaw. Helaas is deze prachtige vogel met uitsterven bedreigd, maar er zijn veel projecten om dit tegen te gaan. Er zijn nog maar een paar populaties in Costa Rica aan te wijzen: in de omgeving van Carara, op het schiereiland Osa en in de omgeving van het nationale park Palo Verde. In Manuel Antonio is een project dat zich focust op het herintroduceren van de Scarlet Macaw en om zo de populaties van Carara en het schiereiland Osa te verbinden.
Het verhaal van the Great Green Macaw is helaas hetzelfde… Ook deze vogel wordt met uitsterven bedreigd. Je kunt deze ara zien in het noorden en aan de Caribische kant van Costa Rica.

Mooie verhalen over wilde dieren in Costa Rica, leuk om te lezen voor of tijdens de vakantie: Monkeys are made of chocolate

The Quetzal

De mooiste van de Trogonfamilie: the Resplendent Quetzal. Je kunt deze vogel zien in de hoger gelegen gebieden van Tilarán en de centrale en Talamanca corridor. Denk aan bestemmingen als Monteverde of aan San Gerardo de Dota waar wij de Quetzal zagen. De beste periode is het broedseizoen dat loopt van de maanden maart tot en met juli.

Kolibries

Er zijn 52 kolibries te vinden in Costa Rica. Razendsnel zijn ze, probeer ze maar eens goed op de foto te krijgen… In elk leefgebied van Costa Rica kun je wel een van de soorten tegenkomen dus je zal er toch wel een moeten gaan zien tijdens de vakantie.

Baird’s Tapir

De tapir wordt helaas met uitsterven bedreigd in Costa Rica. Ze zijn zowel overdag als in de nacht actief. De beste plek om ze te zien is op het schiereiland Osa waar wij er ook een zagen tijdens ons bezoek aan Corcovado. Ze komen op meer plekken in het land voor, maar worden zelden gezien. Grote boosdoener voor het bedreigde bestaan van de tapir is de jacht voor het vlees.

Kikkers

Gifkikkers, glaskikker, boomkikkers… Kikkers krijg je in Costa Rica in alle soorten en maten. Het beste seizoen om kikkers te zien in Costa Rica is het regenseizoen. De kikkers worden actiever en voor sommigen is het ook de start van het broedseizoen.

Glaskikkers

Costa Rica telt 14 soorten, in onze omgeving heb ik er drie gezien en het zijn echt hele mooie kikkers. Ze zijn het meest actief tijdens een regenachtige avond en nacht en de regentijd is het broedseizoen. Alle soorten komen voor onder de 1500 meter.

Gifkikkers

Wees gerust, de kikkers die in Costa Rica voorkomen zijn niet gevaarlijk voor de mens. Er zijn er acht te ontdekken en ze zijn overdag actief. De meest kleurrijke zijn de Black-and-Green Poison Dart Frog, de Granular Poison Dart Frog en de Strawberry Poison Dart Frog.

The Black-and-Green Poison Dart Frog komt veel voor aan de Caribische kant en in het zuiden van de Pacifische kant tot 600 meter hoogte. The Strawberry Poison Dart Frog, ook wel ‘blue jeans’ genoemd, kun je vrij eenvoudig zien in het noorden en aan de Caribische kust van Costa Rica. De kikker die er erg op kan lijken, the Granular Poison Dart Frog, komt alleen in het zuidwesten in de kustregio van de Costa Rica Pacific voor.

The Red-Eyed Tree Frog

Het (onofficiële) symbool van Costa Rica. De Nederlandse naam is de Roodoogmakikikker en hij behoort tot de boomkikkers. Voor deze kikker moet je ’s avonds op pad gaan, overdag slaapt hij en is hij door de groene kleur zeer goed gecamoufleerd. Je kunt ze zien aan Pacifische kust, in het noorden en aan de Caribische kust. De kikker komt niet voor in het noordwesten, op het schiereiland Nicoya en in het midden van het land. Deze kikker laat zich goed horen op een regenachtige avond. Aan de Pacifische kust ziet de kikker er iets anders uit dan aan de Caribische kant.

Apen

Altijd leuk om te zien: apen! Costa Rica kent vier soorten. Wij hadden het geluk ze allemaal in één dag te zien tijdens ons bezoek aan het park Corcovado.

Red-Backed Squirrel Monkey

Een klein aapje dat met uitsterven bedreigd wordt. Er zijn twee populaties: een in de omgeving van Manuel Antonio en een op het schiereiland Osa.

White-Faced Capuchin

Deze is iets groter dan de Squirrel Monkey en komt gelukkig ook nog meer voor. Je kunt ze bijvoorbeeld zien in Manuel Antonio waar ze jagen op de inhoud van de tassen van de strandgasten, op het schiereiland Osa, in het park Rincón de la Vieja en in het park Carara.

Central America Spider Monkey

Een grotere aap die zijn leefgebied verspreid over heel Costa Rica heeft, maar die je maar weinig meer ziet. Wij zagen een groepje tijdens ons bezoek aan het park Rincón de la Vieja.

Mantled Howler Monkey

Het kenmerkende gebrul van deze aap vind ik prachtig om te horen. We werden er mee wakker in de omgeving van Drake Bay, hoorden ze in het park Rincón de la Vieja en we zagen ze ook nog eens bij Playa Coyote. Je kunt deze aap gelukkig op veel plekken in Costa Rica zien in verschillende typen bos.

Kies een van deze accommodaties in Costa Rica om wakker te worden met de brulapen.

Interesse in vrijwilligerswerk? Lees de ervaringen van Stephanie met het SIBU Wildlife Sanctuary.

Ga goed voorbereid op pad met het e-book ‘Onderweg in Costa Rica – reisgids met reistips‘

De wilde dieren in Costa Rica zijn prachtig

Die leuke apen, die mooie schildpadden en kikkers die Costa Rica rijk is. Er is zoveel te zien en te beleven. Helaas worden ook hier vele soorten bedreigd door vervuiling, met verlies van leefgebied of door de jacht. Gelukkig is er ook een krachtig tegengeluid: er zijn vele lokale initiatieven om gebieden opnieuw te bebossen, om stranden op te ruimen en om gewonde dieren op te vangen om ze op te lappen en weer vrij te laten. Kies tijdens jouw bezoek aan Costa Rica voor het steunen van een van deze lokale initiatieven en laat zo zien dat het initiatief voor de dieren belangrijk wordt gevonden.

Costa Rica is ook een campagne gestart: Stop Animal Selfies. Het doel is om bewustwording te creëren rondom de negatieve impact van het maken van selfies met dieren en het hebben van direct contact. Bekijk de website Stop Animal Selfies voor alle richtlijn en lees de wetten die er in Costa Rica gelden met betrekking tot het beschermen van de biodiversiteit.

Dit artikel bevat affiliate links. Meer weten? Klik hier.