Het is overduidelijk dat Costa Rica net als de rest van de wereld een crisis doormaakt als gevolg van het coronavirus. De grenzen zijn 4,5 maand dicht geweest voor toeristen, de eerste echte grote golf is begin juli ontstaan en het aantal besmettingen blijft alleen maar oplopen. Ik wil je graag een beeld geven hoe Costa Rica handelt in tijden van crisis. Niet alleen nu tijdens corona, maar ook tijdens de gevolgen van noodweer in Costa Rica.
Gepubliceerd op 19 september 2020
Bijgewerkt: zie datum bovenaan
Inhoudsopgave
Comisión Nacional de Emergencias
Naast de Minister van Gezondheid zien we nu ook het ‘Comisión Nacional de Emergencias‘ (CNE) veel in beeld: de nationale commissie voor noodgevallen. Costa Rica is een land van actieve vulkanen, aardbevingen, hevige regenbuien en aardverschuivingen. Het land heeft hierdoor vaker te maken gehad met crisissituaties. Als gevolg van de uitbarstingen van de vulkanen Irazú en Arenal is in 1969 de eerste nationale noodwet uitgeroepen. Dit is de start geweest voor het oprichten van de commissie die nu voluit ‘Comisión Nacional de Prévención de Riesgos y Atención de Emergencias’ wordt genoemd, in het kort ‘Comisión Nacional de Emergencias’ en afgekort CNE.
Costa Rica kent een droog seizoen (december t/m april) en een regenseizoen (mei t/m november). Echter kent het land microklimaten: het weer kan lokaal erg verschillen en op een aantal bestemmingen valt het hele jaar door regen. Oktober is de maand waarin veruit de meeste regen valt en in deze maand zijn dan ook de meeste problemen. In november 2020 zorgde orkaan Eta indirect voor veel overlast in Costa Rica en moest het CNE op grote schaal in actie komen. Ook in de maanden december, juli en augustus kunnen er aan de Caribische kant grote problemen ontstaan als gevolg van veel regenval.
Alarm
Het CNE werkt met alarmniveaus:
Groen: informatief. De voorspelling is dat een bepaald fenomeen (bijvoorbeeld hevige regenval) een gemeenschap, regio of het land in gevaar kan brengen. Het CNE houdt het fenomeen in de gaten en communiceert zo nodig extra met de bevolking.
Geel: voorbereiden. Er is een verhoogd risico, het fenomeen zal een significante invloed hebben op een populatie. Het CNE zet relevante protocollen in gang en treft voorzorgsmaatregelen. Zoek- en reddingsacties worden voorbereid voor het geval de situatie verslechterd, dit geldt ook voor ondersteuningsacties. Bewoners van een hoog risicogebied moeten een eventuele evacuatie voorbereiden.
Oranje: mobilisatie. Huishoudens of gemeenschappen kunnen geëvacueerd worden om gewonden en doden te voorkomen.
Rood: actie. Alle nood- en humanitaire hulpteams worden geactiveerd. Dit gaat vaak gepaard met een grootschalige evacuatie van de inwoners naar opvangcentra en wordt gevolgd door een evaluatie van de schade aan de infrastructuur.
Kaart CNE begin november 2020: indirecte gevolgen van orkaan Eta.
Noodweer in Costa Rica
Begin november 2020 houdt orkaan Eta ons bezig. Als gevolg van de orkaan die in Nicaragua aan land komt is er veel regenval in Costa Rica. Dit zorgt voor veel overstromingen en inwoners van een aantal regio’s moeten geëvacueerd worden.
Bekijk de beelden van Orkaan Eta
In juli 2021 zijn er ook grote problemen als gevolg van heel veel regenval. Delen van Costa Rica krijgen de maken met overstromingen en aardverschuivingen. Als gevolg hiervan zijn wegen en een aantal nationale parken tijdelijk gesloten. De ervaring leert ons dat de Tico’s snel zijn in het oplappen van de schade, dus vaak keert het normale ritme van het leven al na een paar dagen weer terug.
2018
In oktober 2018 werd voor drie disctricten het rode alarm uitgezet. Dit was een gevolg van overstromingen door hevige regeval in de provincies Guanacaste en Puntarenas. Bijna 1000 personen werden geëvacueerd en zijn bijvoorbeeld naar onderwijscentra gebracht.
Meer beelden van deze overstromingen
Storm Nate
Het jaar daarvoor zorgde tropische storm Nate in dezelfde maand voor veel schade. Landelijk werd de noodtoestand uitgeroepen, scholen en overheidsgebouwen werden gesloten. Op 9 oktober laat het CNE in een Facebookbericht weten dat er 7700 personen geëvacueerd zijn en ondergebracht zijn in 135 opvangcentra.
Er zijn minstens 22 personen overleden aan de gevolgen van storm Nate in Costa Rica, Nicaragua en Honduras.
Facebook CNE 6 oktober 2017
#AlertaLluvias | Más de 7 mil mujeres y hombres de los cuerpos de rescate y atención de emergencias, trabajan para…
Geplaatst door Comisión Nacional de Emergencias op Vrijdag 6 oktober 2017
Meer beelden gevolgen storm Nate
Afgesloten
Het kan zijn dat gebieden afgesloten raken als gevolg van overstromingen of aardverschuivingen. Dan worden er helicopters ingezet om voedsel en medicijnen te brengen, zoals je hieronder op de foto ziet. Deze foto komt uit een nieuwsbericht van 2 september 2020. Het CNE kwam samen met het gemeentelijke comité voor noodgevallen in actie om gemeenschappen in Santa Cruz in Guanacaste te helpen. Als gevolg van hevige regenval waren zij afgesloten van de buitenwereld. Ze kregen voedselpakketten en voedsel voor het vee dat ze hebben.
Ik heb zoiets nog nooit meegemaakt, maar mijn Costa Ricaanse man Eliseo heeft dit een paar keer in zijn leven meegemaakt.
Tsunami
Een laatste, niet coronagerelateerde, update van het CNE is dat het netwerk van tsunami-alarmen aan de Pacifische kust wordt uitbreid. Door de ambassade van de Verenigde Staten zijn vijf alarmen gedoneerd en deze worden onder andere in Jacó en Quepos geplaatst. Het CNE hoopt in 2021 het netwerk uit te breiden aan de Caribische kant.
Handige blogs ter voorbereiden van de vakantie
Het hoogseizoen is niet voor het hele land ook de beste reistijd. Bereid de vakantie goed voor met deze handige blogs met meer uitleg hierover:
- Het weer en klimaat van Costa Rica uitgelegd
- Hoe maak je de beste route door Costa Rica?
- Wat is de beste reistijd voor Costa Rica?
In tijden van corona
Ik gaf eerder aan dat we naast de minister van Gezondheid het CNE ook veel zien. Twee keer per week is er een persconferentie. Hier worden de nieuwe besmettingen gemeld, er wordt bijvoorbeeld vertelt hoe het zit met de apparatuur in de ziekenhuizen en hoeveel bedden er bij zijn gekomen. Het CNE komt aan bod als het gaat over het opschalen of het afschalen van het alarmniveau.
Een geel en een oranje alarm
Vanwege het coronavirus is het hele land geel gekleurd. Daar waar er significant meer besmettingen zijn is er een oranje alarm: hier zijn strengere maatregelen. Afhankelijk van de situatie kan geel oranje worden en oranje weer geel, dit is soms heel verwarrend. Een verschil in maatregelen is bijvoorbeeld dat in de gele gebieden inwoners twee dagen in de week niet met de auto de weg op mogen, in oranje gebieden zijn er maar twee dagen dat ze wél de weg op mogen. Dit wordt gebaseerd op het laatste cijfer van het nummerbord van het voertuig. Deze maatregel geldt niet voor toeristen met een huurauto.
Voedselpakketten
Ook nu zijn er voedselpakketten uitgedeeld. Hoewel het aantal besmettingen in eerste instantie nog laag was zijn veel mensen direct getroffen doordat de overheid de grenzen op 18 maart sloot. Op 21 april waren wij een van de vele families die een groot noodpakket ontvingen. Het ging om meer dan 20.000 pakketten die uitgedeeld zijn aan degene die getroffen zijn door de gevolgen van het virus. Anders dan de noodpakketten die Eliseo eerder heeft gezien zaten er hier nu ook schoonmaakproducten en desinfecterende gel in. Hygiëne is natuurlijk een belangrijk thema in de verspreiding van het virus.
Werkeloosheid
Op 10 september komt naar buiten dat maar liefst 24,4% van de bevolking op dit moment geen werk heeft. Het gaat om meer dan 500.000 personen en de werkeloosheid is onder vrouwen sterker gestegen dan onder de mannen. Er lag nog wel een kans voor de Costa Ricanen in het oogstseizoen. Normaal gesproken komen inwoners uit Nicaragua en Panama werken op bijvoorbeeld de koffie- en ananasplantages, maar de landsgrenzen waren tot april gesloten.
Half oktober komt het nieuws naar buiten dat 30% van de bevolking niet voldoende heeft om te leven.
De overheid heeft in de beginperiode een gift gegeven aan degene die werk zijn verloren. Voor degene die deels hun werk zijn verloren was dit 62.500 Colones (ongeveer 88 euro), degene die volledig hun werk zijn verloren hadden recht op 125.00 Colones (ongeveer 175 euro). Dit bedrag is één keer per maand voor drie maanden uitgekeerd. De uitvoering hiervan is zeer rommelig verlopen en deze gift was bedoeld om een beetje mee te helpen met het betalen van de vaste lasten.
Bij het uitkeren van de gift zijn de meest kwetsbare personen eerst aan de beurt geweest. Er is bijvoorbeeld gekeken naar het aantal kinderen en of er ook senioren onderdeel uitmaken van de familie. Vaak wordt er ook voor een of voor beide ouders gezorgd. Als een inkomen weg valt heeft dat dus vaak ook invloed op andere familieleden. Er is verder geen ander vangnet zoals de bijstand.
Helaas zorgt de situatie voor grote stakingen in oktober, dit is een reactie op het beleid dat de overheid wil gaan voeren.
Bij het sluiten van het eerste kwartaal van 2021 wordt bekend dat 18,7% van de bevolking werkeloos is. In maart 2020 was dit 12%. Dit was al een van de hoogste niveaus ooit gerapporteerd in de geschiedenis van Costa Rica.
Corona in Costa Rica: mei 2021
In mei 2021 is de situatie in het land kritiek: het zorgsysteem is overbelast. Niet eerder in de geschiedenis zijn er meer dan 1000 opgenomen geweest in de ziekenhuizen met dezelfde diagnose. De overheid is erg gericht op het herstel van de economie, er is dan ook geen enkele keer een volledige lockdown geweest. Met tijden is er wel overgegaan tot het sluiten van de niet-essentiële winkels in delen waar er op dat moment meer besmettingen waren. Maar in mei richt de overheid zicht op het inzetten van restricties voor voertuigen, bepaalde dagen mogen inwoners van het land niet de weg op. Ook wordt er versneld met vaccineren en wordt er meer getest. Voor inwoners die geen zorg nodig hebben maar thuis niet in quarantaine kunnen zijn er meer plekken beschikbaar in centra.
Blijf op de hoogte van het laatste nieuws: volg de nieuwsbrief, Facebook of Instagram.
Voedselbanken en lokale initiatieven
Niet alleen de overheid maar ook de bevolking zelf komt in actie. Het handelen van de overheid alleen is niet voldoende.
Playas del Coco
Brenda is eigenaresse van Rich Coast Diving en is gevestigd in Playas del Coco (Guanacaste). 80% van de inwoners was afhankelijk van het toerisme en het dorpje draait nu een beetje op de buitenlanders die er wonen. Om de inwoners te helpen heeft ze de stichting ‘Colors Across Costa Rica’ opgezet. Elke donderdag verzorgen ze een voedselbank en om 5:00 staan mensen al in de rij. De vrijwilligers noteren hoeveel kinderen en huisdieren er in het gezin zijn en of er luiers voor baby’s nodig zijn. Vervolgens krijgen de inwoners handschoenen en een vuilniszak om het strand en de straten schoon te maken. Er is ook een groep mannen die met de machete aan de slag gaat en tuinen onderhouden. Bij terugkomst staat er een tas klaar (elke week dezelfde met een nummer) met eten voor het gezin. Daarnaast zorgen ze die dag ook voor een warme maaltijd en drinken.
Een volgend project is het inzamelen van geld voor kunstenaars en wordt er geschilderd. De inwoners zijn bezig en het dorp wordt steeds mooier.
Bekijk Colors Across Costa Rica op Instagram of ga naar de website van Rich Coast Diving voor meer mogelijkheden om te doneren.
Punta Banco
Mokum Surf Club beschrijft dat de crisis ook reikt tot Punta Banco in het zuiden van Costa Rica. Velen zijn ook hier afhankelijk van het toerisme. Hoewel er weinig tot geen besmettingen zijn (eind juli) worden de inwoners toch hard geraakt door het virus. Er is geen werk meer. De Amsterdammers hebben een actie opgezet om voedselpakketten te verzorgen, lees meer op de website van Mokum Surf Club.
Frie en Ricar van Simbiosis in Punta Banco bevestigen dit. Het dorp is altijd sterk afhankelijk van het zomerseizoen, hier kwam in maart abrupt een einde aan. Inwoners hielpen elkaar om aanspraak te doen op de gift die de overheid in het begin uitgaf. Een aantal eigenaren van hotels en retreats zijn crowdfundings gestart om de inwoners van het surfdorp te voorzien van donaties. Met alle onzekerheid die er nu is zijn Frie en Ricar nu vooral aan het nadenken en creatief met andere bezigheden bedenken. Ze proberen een beetje vooruit te plannen naar de zomer.
Drake Bay
Een vergelijkbare situatie is er in Drake Bay, een van de bestemmingen voor een bezoek aan nationaal park Corcovado. Onze gids Sandro geeft aan dat er op alle lagen werkeloosheid is ontstaan: van de hoteleigenaar tot aan de gewone arbeider. In Drake Bay zijn er meer dan 50 gidsen die op dit moment geen werk hebben, waaronder Sandro zelf.
De Vereniging van Gidsen heeft via NGO’s voedselpakketten aangevraagd voor de gidsen en voor anderen in nood. De gidsen zijn zich ook gaan organiseren om SINAC te helpen. SINAC zorgt voor het toezicht en onderhoud van de nationale parken van Costa Rica. De gidsen willen zich inzetten voor de dieren in het algemeen, maar voor de wilde zwijnen in het bijzonder. De zwijnen zijn het meest kwetsbaar in tijden van nood: er wordt op gejaagd. Ze zetten zich ook in voor het onderhoud en opknappen van het dorp.
Maar dat allemaal zonder inkomen.
Ostional
De associatie van lokale gidsen in Ostional is ook druk in de weer en laat op 12 juli weten een tweede ronde met voedselpakketten aan 50 families te hebben uitgegeven. Klik op het Facebook-icoon voor alle tekst + foto’s.
⚠️⚠️(English below)⚠️⚠️
La situación por la crisis económica a raíz del COVID-19 empeora, y Ostional es una comunidad…
Geplaatst door Asociacion de Guias Locales de Ostional(AGLO)Costa Rica op Zaterdag 11 juli 2020
Geplaatst door Asociacion de Guias Locales de Ostional(AGLO)Costa Rica op Zaterdag 11 juli 2020
Quepos
Dankzij een donatie van een lezer heb ik in mei samen met Eliseo 21 voedselpakketten kunnen kopen. We hebben deze naar de voedselbank in Quepos gebracht. Ze waren erg blij met de donatie. De vrijwilligers gaven aan dat het aantal donaties al terug liep, dus ze konden niet meer meteen iedereen van hulp voorzien.
Wil je iets bijdragen? Amigos de Costa Rica is een overkoepelende non-profit organisatie of neem contact op met een van de bovenstaande initiatieven.
De scholen in Costa Rica
Sinds maart 2020 gaan de kinderen in Costa Rica niet meer naar school, dit is weer een andere kant van de crisis. Het ziet er ook niet naar uit dat ze binnenkort weer kunnen starten. Een jaar later mogen een deel van de leerlingen weer starten, maar omdat het aantal besmettingen zo hoog is opgelopen in mei wordt dit weer teruggedraaid. Uiteindelijk zijn de leerlingen in juli 2021 weer gestart.
Normaal gesproken krijgen de kinderen een warme maaltijd op school. Het Ministerie van het Openbare Onderwijs wil voorkomen dat de kinderen die maaltijd niet tekort komen. Het ministerie verzorgd maandelijks een voedselpakket. Hieronder zie je in een Facebookpost van Casitas Tenorio een uitgebreid verslag van hoe het uitdelen in juni verliep. Klik op het Facebook-icoon voor alle tekst + foto’s.
Er zijn inmiddels ook schoolgebouwen door het Ministerie aangesteld om te functioneren als opvangcentra voor mensen die besmet zijn. Deze personen hoeven niet naar het ziekenhuis maar kunnen niet in het eigen huishouden in quarantaine verblijven.
Top marks to the Costa Rican ?? Education Department and to the staff and parent committee at our local school! Today…
Geplaatst door Casitas Tenorio B&B op Maandag 22 juni 2020
Dit is een impressie van Costa Rica in tijden van noodweer en crisis. Wat vind je ervan?
2 comments
Wat een andere wereld dan in Nederland. Veel meer armoede en ook redden velen het niet zonder de voedselpakketten. En de kinderen gaan dus niet naar school. Best pittig allemaal joh! Hoe is het met jullie?
Het zijn moeilijke tijden, voor ons helaas ook. En er zijn helaas geen betere vooruitzichten. De overheid wil weer belastingverhogingen door gaan voeren, het land is hier op grote schaal tegen in opstand gekomen. Hopelijk gaat het iets veranderen.